چطور این پایگاه انترنتی درست شده است؟
جواب: دکتر جهانگیر تقی پور عضو کالج سلطنتی جراحان انگلیس و اسکاتلند (فلوشیپ) که در لندن انگلیس زندگی
می کند به یاد شادروان دکتر محمد مصدقو همسنگرانش اين پايگاه انترنتى و تمام محتويات آنرا تهيه كرده و مسئولیت آنرا بعهده دارد.
هدف از برپائی این پایگاه انترنتی چیست؟
جواب: برای اطلاع رسانی - بخصوص برای نسل جوان ایران و سایر فارسی زبانان
چرا شما؟ افراد مطلع تری از دکتر جهانگیر تقی پور وجود دارند و در باره شادروان دکتر محمد مصدق خیلی ها نوشته اند؟
جواب: گرچه دکتر جهانگیر تقی پور واقف است که کسان زیادی در باره شادروان نوشته اند ولی دکتر جهانگیر تقی پور هم برای سالها در مورد تاریخ مدرن ایران مطالعه کرده و عقیده دارد که کسانی چون شادروان دکتر محمد مصدق، دکتر حسین فاطمی و سایر همسنگرانشان چهره های بی مانند تاریخ ایران بودند که همدستی عوامل داخلی با کوتای انگلیسی - امریکایی امرداد ماه یک هزار و سیصد و سی و مسی تاریخ وطنمان را عوض کرد.
دکتر جهانگیر تقی پور هیچ نسبتی با دکتر مصدق و اطرافیانش ندارد و تعصبی نسبت به دکتر محمد مصدق ندارد. دکتر جهانگیر تقی پور برعکس امید دارد که این نوشتجات با عث نوشتجات بیشتر در باره دکتر محمد مصدق و دوران زمامداریش شود که بطور حتم با عث شناخت بشتر دکتر محمد مصدق شود
هدف برملا کردن واقعات است بخصوص که هنوز بعضی کسانی که در دوران بوده اند زنده اند و می توانند کمک کنند
منظورت از تاریخ مدرن و یا معاصر ایران چیست؟
جواب: اغلب افراد با استفاده از این کلمات مبدا تاریخی بخصوصی را در نظر دارند گرچه برداشت آنها نسبی است. برای این نوشتجات از اول پیدایش خاندان صفویه تاریخ معاصر و نوین کشورمان شروع می شود - گر چه صفویه مهر و امضای خودشان را بااستفاده از دین روی افکار و اجتماع و بطورکلی فرهنگ ما حک کردند و تاریخ مدرن و معاصر ایران نیز از همین درون شروع می شود که کشورمان مورد توجه اروپائیان برای استفاده از آن قرار گرفت و از نظر سیاسی این دخالتها در اواخر دوره قاجار اوج گرفت و امتداد پیدا میکند.
بنابراین بنظر می رسد که از زمانی که اروپائیان جای پای پیاده کردن سیاستهای استعماری خود را در ایران یافتند این تاریخ شروع می شود.
... حتی بعضی از یادداشتها تاریخی حکایت از آن دارد که سران کشورهای اروپائی از قدرت دولت عثمانی و پیشرفت آن در اروپا بسیار ناخشنود بودند و همین منابع تاریخی حکایت میکنند که رهبران کشورهای اروپائی شدیدا بیم شکست کامل در مقابل دولت مسلمان و خلیفه عثمانی داشتند و به همین دلیل در پی چاره برای تضعیف دولت عثمانی برآمدند و سرانجام در سال 1499 میلادی برای مقابله با نیروهای دولت مقتدر عثمانی شاه اسماعیل جوان و متعصب های طرفدار او را در اردبیل بر ضد عثمانی علم کردند و با دادن سازوبرگ جنگی آنها را بجان دولت عثمانی انداختند.
با این کار دول اروپایی بطور تقریبا دائم دولت عثمانی را در ضلع شرقی خود مشغول زد وخورد با شیعه گران متعصب صفویه کردند که دولت عثمانی دیگر فرصت و قدرت حمله به اروپا را تقریبا نداشته باشد.
همانطوریکه میدانیم اروپائیان به کمک و دخالت در اوضاع ایران در تمام دوران صفویه و قاجارها و بعد ادامه دادند و حتی در زمان پادشاهان مقتدری از سلسله صفویه مانند شاه عباس کبیر با فرستادن برادران شرلی و تعلیم ارتش و دادن مهمات جنگی به او چنان کمکی کردند که توانست روی دولت عثمانی فشار بسیار بیاورد و حتی عثمانی را شکست بدهد و این حمایت های ضدعثمانی غرب به دولت های مختلف ایران ادامه داشت تا سرانجام دولتهای اروپائی موفق شدند که دولت عثمانی را بعداز جنگ جهانی اول در سال 1922 از کار كاملا بیندازند و خلیفه عثمانی جهان اسلام شکست را پذیرفت ولی دلیری چون آتاترک (مصطفی کمال پاشا) تفنگش را بزمین نگذاشت تا توانست قسمتی از سرزمین دولت عثمانی را که شامل کشور ترکیه کنونی است نگه دارد.
چرا شادروان دکتر محمد مصدق سیاستمداری خوب بوده است؟
جواب: هیچ کس بدونه عیب, ایراد و اشنباه نیست و شکی نیست که شادروان دکتر محمد مصدق شاید هم نارسائی هائی داشته است. ولی رویهمرفته دکتر محمد مصدق نه تنها در حد توان خویش در آن زمان براى ايران زمين زحمت كشيد بلكه بفهم دکتر جهانگیر تقی پور دکتر مصدق با دید سیاسی خویش قادر بود که در زمان خود یک انقلاب فکری در جامعه ایران بوجود آورد و نور امید در قلب میلیونها ایرانی بتاباند.
با وجود پرورش در خانواده کاملا مرفه شادروان دکتر محمد مصدق منشی مردمی داشت و دردهای اجتماع را خوب تشخیص داده بود و بدونه حراص و با عزمی راسخ برای به ثمر رساندن آنها و بهبود زندگی مردم کوشید. شادروان دکتر محمد مصدق به مردم و ایران زمین صمیمانه عشق ورزید و در این راه برای سال های متمادی زجر و زحمت کشید و هیچوقت از دفاع از این وظایف در مقابل اجنبی ها کوتاه نیامد.
بنظر دکتر جهانگیر تقی پور حرکت ضداستعمارى دکتر محمد مصدق در ایران دو حسن متمایز داشت؛ اول اینکه دکتر محمد مصدق بر روی شراکت و پشتیبانی مردمی حرکت میکرد. دکتر محمد مصدق در ارتباط ممتد با مردم ایران بود و برای اولین بار رهبری در ایران برای افکار عمومی مردم عادی احترام قائل می شد و دکتر محمد مصدق بخواست مردم احترام میگذاشت. بنظر میرسد که دکتر محمد مصدق در ذهنش دقیقا برنامه مشخصی داشت. دکتر محمد مصدق طی سالیان دراز در میان جامعه ایران نظر افرادی را که در جامعه آن روز از نظر سیاسی «آگاه» بودند بخود جلب کرد و بمرور آنها را به نیروئی قوی و مردمی تبدیل کرد. دکنر محمد مصدق رهبری غیر مذهبی بود که به او اعتماد کرده بودند تا «استقلال ملی» انها را احیا کند. گر چه دکتر محمد مصدق مسلمان بود و مانند اکثریت ملت ایران شیعه بوده، دکتر محمد مصدق خواست ملی ملت ایران را ارج می نهاد در اصلاح قانون انتخابات اصرار شدید داشت چون از نوکر صفتی اغلب آنها شرم داشت و مانند هرایرانی دیگر آرزوی داشتن سیاسیون مستقل و مردمی را داشت. دکتر محمد مصدق آگاه بود که استقلال بدونه پشتیبانه ارزی مفهومی ندارد و ملی کردن صنعت نفت و در دست گرفتن کامل اداره و بهره برداری از سرمایه ملی نفت ایران را در راس برنامه های خود قرار داده بود.
بطور خلاصه بنظر دکتر جهانگیر تقی پور با وجود پا گرفتن دکتر محمد مصدق در طبقه اشراف ایران و تجربه شغلی, اجتماعی و معاشرتی از دردهای اجتماع ایران و با دیدن نوکر صفتی قاجاریان آگاه بوده است. دکتر محمد مصدق همچنین با رفتن بفرنگ و زحمت فراوان خود را به دانش و روش درمان دردهای اجتماع ایران مصلح ساخته بود. در بازگشت به ایران دکتر محمد مصدق با متانعت عمل کرد و در این دوره بود که با ظاهر شدن در عرصه سیاسی ایران دکتر محمد مصدق شناختی از حکومت پهلوی و گردانده گان آن پیدا کرد و سر انجام مانند پزشکی حاذق جهت درمان سیاست بیمار و وابسته ایران وارد عمل شد.
در دوران ده 1320 هجری شمسی دکتر محمد مصدق بچهره ئی وطن دوست و مردمگرا تبدیل شد که اقتدار وطن دوستی او قلب میلیونها ایرانی را مملو به عشق نسبت بخود کرده بود و سرانجام زمانی که احساس کرد که با برسرراه برداشتن مرحوم سپهبد زرم آرا موقعیتی مساعد برای عملی کردن آرزوهای مردم ایران بوجود آمده است پا بعرصه نخست وزیری گذاشت.
از خصوصیات بارز دکتر محمد مصدق عمل کردن او با عزمی راسخ و بدونه ترس بود. دکتر محمد مصدق را بانی مکتبی سياسى جدیدی در ایران شد که بعداز دکتر محمد مصدق نیز به رشد خود ادامه داده است و بحرکتی ملی گرا با تمام خو و خصلت ایرانی تبدیل شده است که برای کسی مثل دکتر جهانگیر تقی پور مایه افتخار است که در مورد عقاید و افکار شادروان دکتر محمد مصدق با تکیه بر سندهای تاریخی آگاه شود.
شکی نیست که آرزوها ی دکتر محمد مصدق برای بدست گرفتن استقلال ملی در محیطی دموکراتیک هنوز در جامعه ما زنده است چون کردار و گفتار دکتر محمد مصدق برروی اعتماد بنفس عمومی و احساس غرور 'ايرانى' بودن در جامعه ایران اثر مثبت گذاشته و بنظر ميرسد كه دكتر محمد مصدق با چشم باز و دوراندیشی دست به اقداماتى جسورانه و بی مانند در تاریخ ایران زد و پای آنها نیز مردانه ایستاد و با این کار خود به اجنبی های مغرور خارج از ایران با دهن کجی فهماند که افرادی لایق و وطن دوستی هم در ایران یافت می شوند و از نظر داخلی دکتر محمد مصدق قادر بوده که حد اقل از نظر روانى نيرويى ملی و ضد استعماری در كالبد اين وطن غمديده بدمد و حتی عقیده براینست که خیزش ضد استعماری دکتر محمد مصدق به حرکتهای اسقلال طلبی در بقیه کشورها هم کمک کرده است.
چه معيارى بکار گرفته یی كه دكتر محمد مصدق را بهتر از بقيه در تاریخ معاصر ایران ميدانی؟
جواب: اين نظر شخصى دکتر جهانگیر تقی پور است گرچه قضاوت درباره اغلب معیارهای خوبی و بدی تقریبا بین المللی هستند گر چه گاهی كسى كه درنظر يك نفر خوب در نظر فرد ديگر فردى بد تلقى میشود گرچه چنین عقاید متضاد کم یابند - جز در موارد عقیدتی مثلا اختلاف نظر حل نشدنی بین ادیان و فرقه ها و مرام های سیاسی. البته فرهنگ ما نیز با كشورهاى غربى كه معيارهاى ارزيابى خصوصيات فردى را استفاده ميكنند فرق دارد اما با كمى تامل ميتوان دريافت كه خيلى از اين خصوصيات شخصى افراد مثل؛ صداقت، راستگويى، فهم و درايت و وفادارى و ميهن گرايى همه جا خوبند و چهار خصلت شخصى بيزار و زننده مثل؛ دروغگويى، ستمگرى تزوير و خودنمايى در همه فرهنگها بد هستند
در ميان كسانى كه اين خصوصيات را پيشنهاد كرده اند ٥٥٥ خصلت بوسيله نرمن اندرسون در ١٩٦٨ هنوز وزنه يى با خود در محافل تحقيقى ميكشند. در صورت تمايل اصل مطلب را اينجا دسترسى و بخوانيد
http://projects.ori.org/lrg/PDFs_papers/Category-breadth.pdf
ميتوانم اين را اضافه كنم با توجه به اوضاع بحرانى آن دوران و فرهنگ ما - شادروان دكتر محمد مصدق در خدمتگذارى بمردم و ميهن صداقت داشته بعمق وظيفه اش وافق و در انجام اين وظايف وفادار و در با حس درايت و زیرکی كمر بخدمت مردم و ايرانزمين بسته بود و بنظر میرسد که در تمام دوران طولانى سياسى خويش شادروان دكتر محمد مصدق با آگاهی از گذشته پر افتخار ایران قبل از حمله اعراب و اسلام و تکیه برروی نیروی مردم در صدد بوده تا تابوی شکسته نفسی و فرمان برداری سیاسیون و رهبران کشور را از سفارتهای اجنبی بااقتدار در هم بشکند و این درک و فهم و بمرحله اجرا در آوردن این سیاست نه تنها جرعت و اقتدار میخواهد بلکه احتیاج نقشه تدریجی و عظم راسخ می طلبد که دکتر مصدق اسرافی و در ناز و نعمت بدونه هیچ جشم داشتی هدیه مینش و مردمش نمود به امید اینکه راه بردگی را ملت را عوض کند
دکتر محمد مصدق فقط حدود 28 ماه نخست وزیر بود - آیا میتوان بطریقی کار برد دولت او را محاسبه کرد؟ آيا ميتوان كميت و كيفيت را بيك نسبت در كارهاى تحقيقى علمى اندازه گرفت؟
جواب: بهتر است که اول فرق بین چند و چون و يا كميت را با كيفيت یادآوری کنم که كمبت را ميتوان بطور ساده و با دقت بيشتر در كارهاى تحقيق نشان داد ولي متاسفانه راهى ساده براى اندازه گيرى كيفيت وجود ندارد. براى روشن شدن اين تفاوت با استفاده از کمیت یعنی بکاربردن اعداد و ارقام ميتوان نشان داد كه دخل و خرج ادارات مختلف و در نتيجه دولت دكتر محمد مصدق با نخست وزيران قبل از او ويا بعد از او چه تفاوتهايى داشته (كميت) و در همین مدت نسبتا کوتاه بهتر بوده ولى اينكه آيا خود دكتر محمد مصدق و يا مردم خوشحال تر در آن زمان بودند نمی توان بدرستی با ارقام و از راهاى تحقيقى نسبتا ساده «کیفیت» زمدگی در آن دوران را نیز مقایسه کرد. چون بجای کمیت که معمولا با حساب و اعداد سر و کار داریم در محاسبات کیفیت مسایل عاطفی و جنبه های نظر شخصى فرد وارد می شوند که مشکل است آنها را با ارقام و حساب و كار علمى نشان داد. امروزه برای درک كيفيت در مسايل اجتماعى شرکتها و دولتها با نظرخواهى - نظر مشتريان را جویا می شوند و جالب است که دکتر محمد مصدق بیش از شصت سال پبش با مخالفان سرسخت داخلی که خود را دایه ملت حساب میکردند جنگید و آنرا باکمک اجنبی ها بمخالفان باخت.
دکتر محمد مصدق در مقایسه با دیگر رهبران ضد استثماری
جواب: بجز رویدادهای مشروطیت ما حرکتی دیگر که بنام تحریم تنباکو معروف شده است و در حدود سال 1280 هجری شمسی اتفاق افتاده داشته ایم. اما دکتر محمد مصدق نه تنها چندین بار در نفوذ و قدرت دادن بیشتر به اجنبی ها و دخالت بیشتر آنها در اوضاع داخلی ایران با شجاعت و از خود گذشته گی قد علم کرد برای نمونه دکتر محمد مصدق یکی از چهار نماینده مجلس بود که به خلع احمدشاه و شاه شدن سردار سپه آن زمان (رضا خان میرپنج) رای مخالف داد و از تصویب شدن و دادن امتیاز نفت شمال ایران به کشور شوروی در مجلس بعد از برگشت قوام از روسیه جلوگیری کرد - بلکه برخلاف رهبران نهضت های قبلی که سرانجام بدلیل بالا گرفتن اعتراضات آنها را به دخالت و وارد شدن بمیدان وادار کرده بودند حداقل بنظر میرسد که دکتر محمد مصدق آگاهانه پرچمداری حرکتهای ضد استمثاری در ایران حداقل از شهریور 1320 تا امرداد 1332 بوده و روش برخورد دکتر محمد مصدق در این حرکتهای ضد استعماری و ضد استثماری بیشتر مورد پسند افکار عمومی مردم دنیا بوده چون دکتر محمد مصدق باتکیه بر قانون برای احقاق حقوق مدنی ملت ستمدیده اش می جنگید و شاید بهمین دلیل هنوز سایه اعمال و افکار او در جامعه ما قابل لمس، رهنمونی برای سایر کشورهای تحت ظلم و شکی نیست اینگونه مبارزات مدنی برای اجنبی های استعمارگر ترسناک بوده است.
وضعیت جهانی دکتر محمد مصدق در آن دوران چگونه بوده است؟
جواب: دکترمحمد مصدق از نظر افکار عمومی جهانی تا زمان نخست وزیری اش و رفتن به دادگاه بین اللملی لاهه و سفر به امریکا و سازمان ملل متحد بطور کلی فردی تقریبا نا شناخته بود گرچه در وزارتهای مختلف و از جمله بعنوان وزیر امور خارجه ایران خدمت کرده بود.
از مدارک موجود چنین بر می آید که در گزارشهای مسئولان سفارت بریتانیا در تهران به لندن دکتر محمد مصدق را فردی مریض حال و خانه نشین قلمداد کرده اند و در گزارش های دوران نخست وزیری او تا زمانی که شادروان دکتر سید حسین فاطمی سفارت انگلیس را نبسته بود گزارشهای اغراق آمیز و غرض آلود و بعد از بستن سفارت انگلیس بطور غیر مستقیم از بدست آوردن اطلاعات در مورد دکتر محمد مصدق از سفرای کشورهای مختلف در تهران از جمله سفیر فرانسه و حتی از اطلاغاتی که در تماسهایشان با مسئولان کشورهای همجوار بخصوص ترکیه میگرفتند استفاده میکردند.
شواهد تاریخی حاکی از آنست که كه در زمانى دكتر محمد مصدق هم در تمام دنیا مهمترين چهره سياسى جهان بوده كه رهبران كشورهاى دیگر در زمان رفتن به سازمان ملل مشتاق دست دادن و مصاحبت با او را بودند ولی زمانی بعد بعضی از آنها در براندازی او نقش داشتند گرچه هنوز نام دکتر محمد مصدق در محافل سیاسی به نيكى ياد مي شود.
ایمیل دکتر جهانگیر تقی پور
info@cosmeticsurgeryuk.com